Urla Karantina Adası

Karantina Adası, Klazomenai Antik Kenti’nin toprakları üzerinde
kurulu, hiç dalga olmayan Antik Plaj ile ünlüdür. Adanın her tarafı çam
ve palmiye ormanı ile kaplıdır. Adanın etrafını yarım saatte gezerek
tarihinin içinde yaşayabilirsiniz.

Adayı karaya bağlayan yol M.Ö. 225 yılında ilk olarak Büyük İskender
tarafından yapılmıştır. Adanın kuzey burnunda günışığına çıkarılmayı
bekleyen antik döneme ait 5 bin kişilik Anfi Tiyatro bulunmaktadır.
Urla’daki Karantina Adası’nda, Sağlık Bakanlığı Hudut ve Sahiller Genel
Müdürlüğü’ne bağlı olan ve Osmanlılar döneminde sağlık alanında
hizmetler veren Taafuzhane (Sağlık Koruma Yeri) bulunmaktadır.
Taafuzhane, 1865 yılında Osmanlı Devleti tarafından Fransızlara inşaa
ettirilen Taafuzhane, gümrük limanının da İskele’de olmasından dolayı
çok önemliydi. Hac yolcuları ve deniz yoluyla ülkemize giriş yapanların
kolera, veba, çiçek, sarıhumma, lekeli humma gibi salgın hastalıklardan
arınması için yapılmıştır.
O yıllarda, hac gemileri ada açıklarında
demir atar, ardından yolcular küçük teknelerle taşınarak iki bölüm
halinde Taafuzhane’ye alınırmış. Birinci bölümde ilaçlı sularla duş
yaptırılan yolcuların tüm eşyaları ve çamaşırları 360 derece dönebilen
dolaplarla ikinci bölüme gönderilirmiş. İkinci bölümdeki üç büyük
kazanda 110 derece buharla mikroplardan arındırılır, yolcular da 15 gün
tecrit odalarında tutulurmuş. Herhangi bir salgın hastalıkla
karşılaşılmamış ise atlı bir haberci İzmir Valisi’ne müjdeyi götürür,
vali de gelen haberciyi müjde getirdiği için bir kese altın ile
ödüllendirirmiş.
Piri Reis 1470-1554 yılları arasında adını Yolluca
olarak verdiği Karantina Adası için de şunları kaydetmektedir. “Urla
limanına varılırsa, büyük gemiler Yollucaada’da yatarlar. Bu ada,
Anadolu kıyısına bir mil mesafededir. O bir millik mesafe de, döküntü
taşlarıyla hristiyanlardan kalma adeta bir köprü gibidir. Ancak o
köprünün binası bozulmuştur. Dökülmüş taşları şimdi bile durur. O
taşların üzerinden yürüyerek sürekli o adaya geçerler. Bu adada binalar
hep bitişiktir. Bu adaların kıyılarında içi dar bir dalyan vardır”
(Piri Reis 1988,336-337).
Milioris, “Bu adada Ayos Yoanis’e adanmış
bir katakomp (yeraltı mezarlık ve tapınağı) bulunduğunu, burasının
Urla’daki *Ayos Yorgos Kilisesi’ne bağlı olduğunu, yeraltına oyulmuş
kemerli dehlizi olan bu yapının Anadolu’daki en erken hristiyan
katakompu olduğunu burası ile aynı Azizin Urla Müselle mevkiindeki
diğer katakombu arasında bir yeraltı yolu mevcut olduğuna inanıldığını
belirtmektedir (Milioris 1957, 248, Çev. T. Caymaz).

1955
yılında Karantina Adası’nda, Deniz ve Güneş Tedavi Enstitüsü
açılmıştır. 1960 yılında adı Kemik ve Mafsal Hastalıklanrı Hastanesi
olarak değiştirilen binaya bir de ameliyathane eklenmiştir. 1986
yılında Devlet Hastanesi statüsünü kazanan bina bugün hala aynı isim
ile hizmet vermektedir.
Bugün müze olmayı bekleyen Taafuzhane’ye
duş yerleri, buhar kazanları, dolaplar ile takunyalar (nalınlar), eşya
taşıma fileleri, peştemallar nostaljik bir görüntü sağlıyor.
Taafuhane’yi halkın gezip görebileceği bir yer yapmak için buranın
acilen bir müze haline getirilip tanıtımlarının yapılması
gerekmektedir. Taafuzhane gibi birçok yapının olduğu böyle tarihi
yerlerin korunması için ve Karantina Adası’nın tamamının korunması için
projeler hazırlanmalıdır.Ayos Yorgos Kilisesi Urla'mn bugünkü Yaka Mahallesi Yeşiltepe Sokak zirvesinde bulunmaktadır.